İstanbul
İstanbul
Fortune 500 Türkiye Araştırması’nın ilk sırasında net satışlarını yüzde 64.1 oranında artırarak, 88.5 milyar liraya çıkartan Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) yer alıyor. Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. ise net satışlarını yüzde 55 oranında artırarak 63.8 milyar lira ile listede ikinciliğini korudu. Geçen yıl listenin 4’üncü sırasında bulunan Türk Hava Yolları ise bir basamak yukarı çıkarak üçüncü sırada yer aldı. Türk Hava Yolları’nın net satışları yüzde 58 oranında artarak 62.8 milyar liraya çıktı.
Bu yıl 12’ncisi gerçekleştirilen finansal kurumlar ve holding dışındaki tüm sektörleri kapsayan Fortune 500 Türkiye araştırmasının ilk sırasında net satışlarını yüzde 64.1 oranında artırarak 88.5 milyar liraya çıkartan Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) yer aldı. Tüpraş geçen yıl da listenin ilk sırasında bulunuyordu. Listede sırasını değiştirmeyen bir diğer şirkette Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. oldu. Şirket net satışlarını yüzde 55 oranında artırarak 63.8 milyar lira ile ikinciliğini korudu. Geçen yıl listenin 4’üncü sırasında bulunan Türk Hava Yolları ise bir basamak yukarı çıkarak üçüncü sırada yer aldı. Türk Hava Yolları’nın net satışları yüzde 58 oranında artarak 62.8 milyar liraya çıktı.
Listede yer alan 500 şirketin toplam net satışları yüzde 31.84’lük artışla 1 trilyon 588 milyar 380 milyon liraya yükseldi. 2018 yılı ÜFE’nin yüzde 33.64 olduğu düşünüldüğünde reel olarak net satışlarda yüzde 1.35’lik düşüş görülüyor.
NET KÂR YÜZDE 16.63 ORANINDA DÜŞTÜ
Listedeki şirketlerin net kârları ise 2017 yılına göre yüzde 16.63 oranında düşerek 54 milyar liraya geriledi. Son yıllarda kur ve faizdeki yükselişle bozulan bilanço yapılarını düzeltmek için esas faaliyetlere yönelen şirketlerin 2018’de de bu eğilimi sürdürdükleri görülüyor. Şirketlerin esas faaliyet kârları yüzde 37.52 oranında artarak 131.3 milyar liraya yükseldi.
2017 yılında finansman giderlerindeki yükseliş eğiliminin geçen yıl artarak sürdüğü görülüyor. Fortune 500 şirketlerinin toplam finansman giderleri yüzde 125.79 oranında artarak 139.2 milyar liraya çıktı. 2017 yılında listede yer alan şirketlerin finansman giderlerindeki artış yüzde 22.53 oranındaydı. Sektörel bazda bakıldığında ise finansman giderlerindeki bozulmanın en fazla üretim sektöründe olduğu görülüyor. Üretim şirketlerinin finansman giderleri yüzde 163, inşaat şirketlerinin yüzde 90, hizmet ve ticaret şirketlerinin ise yüzde 83 arttı.
İHRACAT TL BAZINDA %57, DOLAR BAZINDA % 19 ARTTI
Fortune 500 şirketleri geçtiğimiz yıl ihracatlarını TL bazında yüzde 57 oranında artırarak 450 milyar liraya çıkardılar. İhracat dolar bazında ise yüzde 19.01 oranında artarak 93.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Fortune 500’ün toplam satışlar içinde ihracatın payı 2018’de yüzde 28.33’e çıktı. Bu oran 2017 yılında yüzde 23.78’di.
Listede yer alan şirketler içinde en fazla ihracat yapan şirket geçmiş yıllarda olduğu gibi yine Türk Hava Yolları (THY) oldu. THY 54.8 milyar TL’lik ihracat gerçekleştirdi. İhracatta THY’yi 27.3 milyar TL’lik ihracatla Ford Otomotiv, 17.4 milyar TL ile Arçelik, 16.1 milyar TL ile RC Rönesans İnşaat, 14.4 milyar TL ile Tofaş izledi. En fazla ihracat artışı ise Tosçelik Spiral Boru’dan geldi.
500’ÜNCÜ ŞİRKETİN SATIŞI 500 MİLYON LİRAYI AŞTI
-Listedeki ilk 10 firma Fortune 500’ün net satış gelirlerinin yüzde 30.1’ini oluşturuyor. Bu rakam geçen yıl yüzde 27.2 seviyesindeydi.
-İlk 100 firmanın net satışları ise Fortune 500’ün net satış gelirlerinin yüzde 71.8’ini oluşturuyor.
-279 şirketin satış geliri 1 milyar lira sınırına yaklaştı.
-Satış geliri 10 milyar liranın üzerinde olan şirket sayısı ise 29 oldu.
-Listedeki 119 şirketin zarar açıkladığı görülüyor.
-Listedeki 500’üncü şirketin net satışı 500 milyon TL’yi aştı.
-Fortune 500 Türkiye listesine bu yıl 90 yeni şirket girdi.
-Listedeki şirketlerin 271’ini üretim, 118’ini ticaret, 85’ini hizmet, 26’sını ise inşaat oluşturuyor.
ŞİRKETLERİN GSYİH’DAKİ PAYI ARTIYOR
Fortune 500 şirketlerinin geçtiğimiz yıl GSYİH’da yüzde 38 olan payını bu yıl yüzde 42.9’a yükselttiği görülüyor. Bu arada, listedeki şirketlerin istihdam oranını her yıl artırdıkları da dikkati çekiyor. 2018 yılında tüm olumsuzluklara rağmen listede yer alan şirketlerin istihdam oranı yüzde 8.31 oranında arttı. En fazla istihdam artış oranı inşaat (yüzde 35.37) ve üretim (yüzde 10.55) sektörlerinde yaşandı. Ticaret şirketleri istihdamı yüzde 6.73 oranında artırırken, hizmet şirketlerinde yüzde 0.09’luk düşüş yaşandı.
Fortune 500 şirketlerinin toplam istihdamı 1 milyon 240 bini aşıyor. Türkiye’deki toplam istihdam ise 28.7 milyonu buluyor. Buna göre, Fortune 500 şirketleri Türkiye’deki toplam istihdamda yüzde 4.32’lik bir paya sahip bulunuyor.
ABD LİSTESİNE İKİNCİ SIRADAN GİRER
Merkez Bankası 2018 yılı ortalama dolar kurunu 4.81 liradan baz alarak yaptığımız hesaplamaya göre, Fortune 500 Türkiye’nin toplam satışları 329.9 milyar doları buluyor. Buna göre, Fortune 500 Türkiye şirketlerinin tamamı Fortune 500 ABD listesine geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi yine ikinci sıradan girebiliyor. ABD listesinin ilk sırasında bulunan Walmart’ın net satışları 514.4 milyar dolar. Buna göre, 500 şirketin toplam net satışları Walmart’ın yüzde 64’ü ediyor.
Türkiye’de imalat, ticaret, hizmet ve inşaat sektörlerini kapsayan Fortune 500 Türkiye çalışması, son 10 yılda olduğu gibi, bu yıl da CRIF ve kardeş kuruluşu Dun & Bradstreet Türkiye ile birlikte hazırlandı. Bugün, Türkiye’de şirketler üzerine yapılan birçok akademik çalışmada, Fortune 500 Türkiye verilerinin referans olarak alınması, çalışmaya olan güvenin önemli bir göstergesi. Fortune 500 Türkiye listesinde yer almak şirketler için bir prestij sembolü olarak tanımlanıyor.